Władysław Koszczyński

Władysław Koszczyński – ur. 27 IV 1839, poległ 2 III 1863 w bitwie pod Dobrosołowem Mieczownicą. W 1856 przeniósł się z gimnazjum w Poznaniu do Trzemeszna. Od 1861 do1 X 1862 odbywał służbę w 5. brygadzie artylerii w Poznaniu.

Izabela Dylawerska

Źródło:
 M. Paluszkiewicz, Słownik członków tajnych towarzystw samokształceniowych młodziezy gimnazjalnej na terenie b. W. Księstwa Poznańskiego za czasów zaboru pruskiego do 1918 r., maszynopis, archiwum Zespołu Szkól Gimnazjum i Liceum im. M. Kosmowskiego w Trzemesznie.

Leon Jędraszkiewicz

Leon Jędraszkiewicz – brat Jana (późniejszego księdza), syn gospodarza w Padniewie. Znany pod pseudonimem Czesław. Brał udział w powstaniu uczestnicząc w bitwie pod Mieczownicą 2 III 1863.

Izabela Dylawerska

Źródło:
M. Paluszkiewicz, Słownik członków tajnych towarzystw samokształceniowych młodziezy gimnazjalnej na terenie b. W. Księstwa Poznańskiego za czasów zaboru pruskiego do 1918 r., maszynopis, archiwum Zespołu Szkól Gimnazjum i Liceum im. M. Kosmowskiego w Trzemesznie.

Piotr Drzewiecki

Piotr Drzewiecki – żył w latach 1837 – 1869. Jego ojciec był tłumaczem sądowym w Szubinie.

Piotr zdawał maturę w gimnazjum trzemeszeńskim we wrześniu 1859. Studiował medycynę w Gryfii i Wiedniu, w Królewcu otrzymał doktorat (1864 r.). Od sierpnia 1863 – po aresztowaniu Kazimierza Szulca – stał się komisarzem rządu narodowego na Prusy Wschodnie. Po powstaniu był lekarzem w Szubinie.

Izabela Dylawerska

Źródło:

M. Paluszkiewicz, Słownik członków tajnych towarzystw samokształceniowych młodziezy gimnazjalnej na terenie b. W. Księstwa Poznańskiego za czasów zaboru pruskiego do 1918 r., maszynopis, archiwum Zespołu Szkól Gimnazjum i Liceum im. M. Kosmowskiego w Trzemesznie.

Wizyta w Słupcy

19 czerwca na zaproszenie p. Beaty Czerniak, dyrektor Muzeum Regionalnego gościliśmy w Słupcy. 

Wyjazd do Słupcy stał się  okazją do spotkania z młodzieżą ze słupeckich szkół średnich i gimnazjum w pięknie odnowionej i wyposażonej sali słupeckiego kina.  Na wstępie  Roksana Król odczytała swój referat pt. „Udział gimnazjalistów trzemeszeńskich w powstaniu styczniowym”. Potem uczniowie z Trzemeszna zaprezentowali spektakl teatralny pt.    „Jest takie miejsce”, który nawiązywał do historii trzemeszeńskich gimnazjalistów -powstańców i ich „wyprawy” do powstania 1863 r. Przedstawienie to powstało przy współpracy z p. Andrzejem Pieczyńskim i było prezentowane 28 lutego podczas uroczystości w Trzemesznie.

Potem uczniowie z Trzemeszna zaprezentowali spektakl teatralny pt.

Następnie zebrani obejrzeli spektakl przygotowany przez grupę  teatralną „Human” ze słupeckiego liceum pt. „Ta ziemia jest taka czysta”.   Spektakl ten dotyczył również powstania styczniowego i w znacznej części przedstawiał dzieje trzemeszeńskich gimnazjalistów. 

Oba przedstawienia zostały nagrodzone gromkimi brawami.  Swoją obecnością spotkanie młodzieży uświetnili panowie Michał Pyrzyk, burmistrz Słupcy i jego zastępca Tomasza Garsztki, który pogratulował młodym aktorom talentu i gry aktorskiej.

W dalszej części udaliśmy się do Muzeum Regionalnego by zwiedzić wystawę pt. „Pamiątki. 1863”.  Po wystawie naszą grupę oprowadziła p. dyrektor Beata Czerniak a uczniowie mogli przekonać się, że znaczna część ekspozycji poświęcona jest trzemeszeńskiemu gimnazjum i jego bohaterskim uczniom.  Wśród eksponatów znalazły się także pamiątki z Izby Tradycji Szkoły takie jak praca maturalna powstańca Aleksandra Herbsta, sprawozdania szkolne oraz pochodzący z Archiwum Archidiecezji dziennik szkolny z 1862 roku.   Na zakończenie wizyty p. burmistrz Garsztka i p. Czerniak wręczyli  nam pamiątki, związane z obchodami powstania na terenie Słupcy i powiatu.  Warto wspomnieć, że jedną z nich była książeczka przedstawiająca podobizny trzemeszeńskich gimnazjalistów poległych pod Mieczownicą 2 marca 1863 r.  pt. „12 chłopców”.   Książeczkę i rysunki na podstawie własnych wyobrażeń wykonała Dominika Czerniak.

W drodze powrotnej  zatrzymaliśmy się oczywiście się w Mieczownicy by pod obeliskiem zapalić znicz i złożyć hołd  starszym kolegom poległym w 1863 roku.   

Wyjazd możliwy był dzięki wsparciu „Miejsko- Gminnego Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa”.  Wyjeździe uczestniczyli p. Aldona Siwińska i Kamila Wesołowska, które są autorkami przestawienia teatralnego oraz panowie Włodzimierz Losik, Przemysław Woźny i Maciej Adamski.  

Dziękujemy władzom Słupcy za serdeczne i bardzo miłe przyjęcie!

Relację z tego wydarzenia można oglądać w internecie w TV Słupca

http://tvkonin.pl/index.php/slupca-aktualosci/14140-supca-historyczna-wspopraca

Relacja z rajdu

Zgodnie z planem nasz rajd rowerowy szlakiem wyprawy gimnazjalistów z 1863 roku odbył się w niedzielę 9 czerwca.  Pogoda dopisała, humory też i obyło się bez kontuzji. 

Mieczownica, obelisk w miejscu bitwy, w której poległo 11 trzemeszeńskich gimnazjalistów.

Trasa rajdu (ponad 80 km) została opracowana na podstawie wspomnień uczestnika wyprawy trzemeszeńskiej ks. Władysława Chotkowskiego, późniejszego profesora i rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego.  Dzięki uprzejmości Rady Rodziców w Zespole Szkół Gimnazjum i Liceum w Trzemesznie uczniowie i ich opiekunowie otrzymali pamiątkowe koszulki z logo rajdu przygotowanym przez Marcelego Koniecznego.  Rajd rozpoczął się pod trzemeszeńskim Alumnatem, w którym ponad 150 lat temu mieszkali uczniowie powstańcy i w którym to, jak pisał ks. Chotkowski tuż przed powstaniem ukrywano broń użytą potem w powstańczych bitwach.  Na wstępie rajdu odczytano fragment „Wyprawy trzemeszeńskiej” ks. Chotkowskiego, a rowerzystów pożegnał pan burmistrz Krzysztof Dereziński. Następnie uczestnicy udali się do Miat, które 28 lutego 1863 roku były punktem zbornym dla gimnazjalistów.  

 Później trasa wiodła przez Skorzęcin (miejsce urodzenia Juliana Łukaszewskiego, ucznia trzemeszeńskiego gimnazjum i maturzysty z 1858 r., komisarza pełnomocnego Rządu Narodowego na Prusy Zachodnie i zabór pruski; pisaliśmy o nim w jednym z poprzednich postów), Wiekowo i Powidz do Mieczownicy.   W Mieczownicy pod obeliskiem poświęconym poległym w 1863 roku powstańcom zapalony został znicz a piszacy te słowa streścił przebieg bitwy, w której brało udział ponad 60 trzemeszeńskich żaków, spośród których poległo 11. Następnie dzięki uprzejmości sołtysa Mieczownicy dla uczestników w pobliżu tamtejszego pałacu zorganizowane zostało ognisko.

Droga powrotna wiodła zgodnie z marszrutą ks. Chotkowskiego poprzez Giewartów, Anastazewo i Orchowo do Trzemeszna.  Rajd zakończono na stadionie miejskim w Trzemesznie podczas charytatywnego festynu i meczu księża- mundurowi.   

Rajd został zorganizowany przy wsparciu Burmistrza Miasta i Gminy Trzemeszno pana Krzysztofa Derezińskiego. Na bezpieczeństwem uczestników czuwali strażacy z OSP w Trzemesznie. Nie zapominam także o pomysłodawcach  rajdu, czyli panach Wiesławie Hernackim i Arturze Bilewskim a także gronie pedagogicznym, czyli paniach Katarzynie Jatczak, Agnieszce Mikołajewskiej i Justynie Stankowskiej oraz  oczywiście Was drodzy uczniowie- mam nadzieję, że była to świetna lekcja historii, patriotyzmu i początki "dużej miłości" do naszej Szkoły.  Byliście Wspaniali! 

Wszystkim którzy przyczynili się do organizacji naszej wyprawy serdeczne  dziękujemy!

Maciej Adamski 

Rajd Rowerowy Trzemeszno-Mieczownica-Trzemeszno

9 czerwca  br. z inicjatywy pp. Artura Bilewskiego i Wiesława Hernackiego organizowany jest rajd rowerowy na trasie Trzemeszno-Mieczownica-Trzemeszno (ponad 80 km).
Wszystkich zainteresowanych prosimy o kontakt- 504 998 820 (Maciej Adamski).

Program rajdu:

8.30 MSZA ŚW. W TRZEMESZEŃSKIEJ BAZYLICE

9.30 ZBIÓRKA POD ALUMNATEM OK. 10.00 RUSZAMY
PORZEZ MIATY,  SKORZĘCIN,  POWIDZ DOCIERAMY OK. GODZ. 13.00 DO MIECZOWNICY (POMNIK)
13.30 – 14.30 SMAŻYMY KIEŁBASKI
14.30 RUSZAMY PRZEZ ORCHOWO DO TRZEMESZNA
OK. 17.30  ZAKOŃCZENIE RAJDU W TRZEMESZNIE

informacje na temat rajdu znajdziecie równiez na profilu facebookowym:

https://www.facebook.com/pages/Liceum-w-Trzemesznie-wychowankowie/409343919152557

Teofil Bagniewski

Teofil Bagniewski  ur..23 września 1843 roku w jak podaje dziennik szkolny z lat 1861-62 w Gross Lońsk ( Wielki Lońsk/ Łońsk koło Krajny?; nie udało sie nam ustalić jaka to obecnie miejscowość).  Paluszkiewicz podaje, że Bagiński był – trzemesznianinem.   W trzemeszeńskim gimnazjum uczył się od 1859 roku.  W klasie pierwszej (czyli najwyższej) był od 1861 roku.W czasie nauki mieszkał na tzw. Skwarzymowie (obecnie ul. Wiosny Ludów). Członek Towarzystwa Narodowego im. Tomasza Zana. Brał udział w bitwie pod Mieczownicą i Dobrosołowem 2 III 1863. . Znany był pod pseudonimem Darosław. Sąd w Trzemesznie wymierzył mu 17 IV 1863 trzy dni więzienia. Maturzysta z roku 1864 w Gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu.

Izabela Dylawerska

Źródła:
M. Paluszkiewicz, Słownik członków tajnych towarzystw samokształceniowych młodziezy gimnazjalnej na terenie b. W. Księstwa Poznańskiego za czasów zaboru pruskiego do 1918 r., maszynopis, archiwum Zespołu Szkól Gimnazjum i Liceum im. M. Kosmowskiego w Trzemesznie.
Dziennik szkolny z lat 1861-61, w zbiorach Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie.

ks. Jan Dobrowolski

ks. Jan Dobrowolski – urodzony  23 października 1842 r. w Gnieźnie, zmarł 22 lipca 1914 r. Jego ojcem był szewc z Gniezna.  Jan Dobowolski uczył się w naszej szkole od 1858 r.  W klasie pierwszej, czyli prymie było od 1861 r.  Mieszkał na stancji na Skwarzymowie.  Jako prymaner wziął udział w powstaniu, walczył w  bitwie pod Mieczownicą i Dobrosołowem. Sąd w Trzemesznie wymierzył mu 17 IV 1863 r. trzy dni więzienia. W 1868 r. został wyświęcony, a w 1897 r. przebywał w zgromadzeniu św. Filipa w Tarnowie (Galicja).

Izabela Dylawerska

Źródła:
M. Paluszkiewicz, Słownik członków tajnych towarzystw samokształceniowych młodziezy gimnazjalnej na terenie b. W. Księstwa Poznańskiego za czasów zaboru pruskiego do 1918 r., maszynopis, archiwum Zespołu Szkól Gimnazjum i Liceum im. M. Kosmowskiego w Trzemesznie
Dziennik szkolny z lat 1861-61, w zbiorach Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie.

Leopold Tabaczyński

Leopold Tabaczyński- urodził się 15 IX 1840 roku w Radeczu pod Włocławkiem.  jego ojciec Jan Tabaczyński był ziemianinem. Leopold  zdał maturę w gimnazjum trzemeszeńskimw 1859 roku ( w sprawozadaniu szkolnym zapisano, że na świetego Jana, czyli w czerwcu)  po 4 latach pobytu w szkole. Był członkiem Towarzystwa Narodowego im. Tadeusza Zana (wg. M. Paluszkiewicza; ten sam autor podaje, że Towarzystwo Narodowe zawiązało się w 1860 roku z połączenia Towarzystwa Literackiego i Promienistych; możliwe więc, że Tabaczyński przystąpił do TN po maturze, lub był członkiem któregoś ze wspomnianych Towarzystw).
Po maturze studiował medycynę w Berlinie i na wieść o wybuchu powstania wrócił do polski by walczyć w odziale Taczanowskiego.  Był lekarzem powstańczym, uczestniczył w walkach pod Kołem, Pyzdrawmi i Ignacewem.Latem wrócił do Berlina i zdobył doktorat z medycyny 25 VIII 1863 roku.  Potem  leczył w klinikach i szpitalach Pragi, Paryża, Wiednia, Londynu, Berlina i Królewca. W 1877 roku poślubił Władysłąwę ze Znaieckich - mieli pięcioro dzieci.  Od 1889 roku mieszkał w Piotrkowie Kujawskim,gdzie kupił majątek.  Prócz praktyki lekarskiej był m. in. założycielem  j Ochotniczej Straży Pożarnej w Piotrkowie. Pod koniec życia przeniósł się do Warszawy, zmarł 13 XI 1918 roku i został pochowany na Powązkach.

                                                                                                                                     Kinga Mazur

XX sprawozdanie szkolne z 1859 roku, lista absolwentów

Źródła:

M. Paluszkiewicz, Słownik członków tajnych towarzystw samokształceniowych młodziezy gimnazjalnej na terenie b. W. Księstwa Poznanskiego za czasów zaboru pruskiego do 1918 r., maszynopis, archiwum Zespołu Szkól Gimnazjum i Liceum im. M. Kosmowskiego w Trzemesznie

Dwudzieste sprawozdanie Królewskiego Katolickiego Gimnazjum w Trzemesznie z roku szkolnego 1858-59, Trzemeszno 1859.
http://www.genealogia.okiem.pl/powstanies/index.php?inne_pole=Ska%C5%82&str=5

Aleksy Szałkowski

Aleksy  Szałkowski (1843-1863).  Urodził się w Kędzierzynie k. Gniezna (?) 9 lipca 1843 roku.  W gimnazjum trzemeszeńskim uczył się od 1854 roku,  był prymusem szkolnym.   Z dziennika szkolengo z lat 1861/62 wynika, że był wówczas pierwszy rok w prymie, mieszkał na stancji na ul. Św. Jana u osoby o nazwisku Ciskowicz/ Cishowicz (?, niestety zapis nie jest zbyt czytelny). Zygmunt Kolumna opisał go w następujący sposób „był duszą całej miejscowej młodzieży, we wszystkich zawięzujących się kółkach stowarzyszeń obierany zawsze za przewodniczącego, pracownik na niwie literatury ojczystej, pisywał do kilku dzienników literackich.”  Należał do czołowych działaczy Towarzystwa Narodowego im. Tomasza Zana.  13 sierpnia 1861 roku został wybrany przełożonym pododdziału TN a 11 stycznia 1862 r. przewodniczącym. Przybrał pseudonim Jarosław.  Jego imię i nazwisko pojawia się w sprawozdaniach szkolnych, kiedy to podczas zakończenia roku szkolnego recytował poezję lub  przemawiał.  Tak było m.in. 19 sierpnia 1862 roku, gdy w imieniu uczniów szkoły żegnał abiturientów.

Wraz z Władysławem Chotkowskim był głównym organizatorem wyprawy gimnazjalistów do powstania styczniowego.  Pełnił rolę komisarza wojennego. Szczęśliwie i cało powrócił po bitwach pod Dobrosołowem i Mieczownicą do Trzemeszna.  17 kwietnia 1863 roku sąd w Trzemesznie skazał go na 4 tygodnie więzienia.  Tego samego dnia miał uciec do zaboru rosyjskiego by dalej walczyć w powstaniu.  Wziął udział w kilku potyczkach i bitwach.  Zginął 9 czerwca 1863 roku w bitwie pod Ignacewem.  Odniósł wówczas ciężkie rany, zmarł  wieczorem w ciężkich męczarniach.  Wg innej wersji miał być śmiertelnie ranny pod Ruszkowem ( w pobliżu Ignacewa).

Dziennik Poznański 17.06.1863

Dziennik Poznański 04.07.1863

Maciej Adamski

Źródła:

W. Chotkowski, Wyprawa trzemeszeńska, Poznań 1913.

M. Paluszkiewicz, Słownik członków tajnych towarzystw samokształceniowych młodziezy gimnazjalnej na terenie b. W. Księstwa Poznanskiego za czasów zaboru pruskiego do 1918 r., maszynopis, archiwum Zespołu Szkól Gimnazjum i Liceum im. M. Kosmowskiego w Trzemesznie

M. Paluszkiewicz, Odkrycie trzemeszeńskie[w] Znak nr 259, styczeń  1976.

Dwudzieste i trzecie sprawozdanie Królewskiego Katolickiego Gimnazjum w Trzemesznie z roku szkolnego 1861-1862, Trzemeszno 1862.

Z. Kolumna, Pamiątka dla rodzin polskich, T.II, Krakó 1868. s.267.