Bolesław Pławiński

Bolesław Pławiński- urodził się w 1847 roku w Małych Sokolnikach k. Szamotuł. Jego ojcem był Lucjan Pławiński, więzień  w Sonnenburgu i Berlinie w latach 1846-48. Był uczniem trzemeszeńskiego gimnazjum- tzw. kwartanerem (czyli uczniem klasy IV), wyruszył do powstania wraz z innymi gimnazjalistami  i zginął pod Mieczownicą 2 marca 1863 roku. Ciała jego nie znaleziono. Nabożeństwo żałobne odbyło się 20 kwietnia 1863 roku w Żydowie pod Gnieznem.


Kinga Mazur

Żródła:
Żychlinski Teodor, Wspomnienia z roku 1863, Poznań 1888, s. 150.

Władysław Ciesielski z Mogilna

Ciesielski Władysław (1845-1901), malarz. Urodził się w Mogilnie. Będąc uczniem trzemeszeńskiego gimnazjum, wziął udział w wyprawie gimnazjalistów do powstania styczniowego. Walczył  pod Mieczownicą. Po powstaniu dołączył do grupy polskich emigrantów, którzy osiedlili się na stałe we Francji. Ukończył szkołę artystyczną, zajmował się malowaniem portretów, pejzaży i miniatur. Obracał się towarzystwie największych malarzy, był m.in. przyjacielem Jacka Malczewskiego. Otworzył w Paryżu również pracownię fotograficzną „Gopło”. Zmarł w Paryżu, pochowany został na cmentarzu Montmorency.

Maciej Adamski 

Źródła:
Grzegorz Roczek, Władysław Ciesielski (1845-1901) [w] Zrodziła ich Ziemia Mogileńska, praca zbiorowa pod red. Cz. Łuczaka, Mogilno1997, s.52-53.
http://www.imnk.pl/gallerybox.php?dir=SU413

Kazimierz Zimmermann

Kaźmierz Zimmermann -  czwarty z synów Augustyna Zimmermanna. Jak jego starsi bracia uczęszczał do gimnazjum w Trzemesznie. W sprawozdaniu szkolnym za rok 1860 znajduje się informacja, że jako uczeń najstarszej klasy- tzw. prymy wygłosił mowę pożegnalną podczas uroczystości zakończenia roku szkolnego dla maturzystów 1860 r.  Po ukończeniu  gimnazjum ( 1862?), studiował prawo na uniwersytecie wrocławskim. W połowie marca 1863 spotkał się z młodszym bratem Albinem w oddziale pułkownika Mielęckiego, obozującym w lasach Kaźmierskich. Podobnie jak reszta jego rodzeństwa – odznaczał się wesołą i przyjacielską postawą, dzięki czemu stał się duszą całego obozu. Pieśniami patriotycznymi, nauczonymi przez ojca, zagrzewał żołnierzy do walki i krzepił siłę w towarzyszach.
W nocy z 22 na 23 marca polski oddział natknął się na Moskali. Kaźmierz znajdował się przy boku dowódcy Callier’a. Odznaczył się bohaterską postawą narażając własne życie, by uratować rannych towarzyszy. Na polu bitwy poległ dowódca Mielęcki, a Callier został ranny, odział odniósł jednak zwycięstwo. Tego samego dnia, znużeni kilkugodzinną walką pod Olszową, bez amunicji i pożywienia, żołnierze wyruszyli w stronę miasteczka Ślesina. Zaskoczony przez nowe siły moskiewskie, odział rozsypał się i zaczął uciekać. Kaźmierz otrzymał ciężką ranę w nogę. Czterech towarzyszy próbowało go ratować niosąc na płaszczu. Zimmermann wiedział, że nie można go już ocalić. Nie chcąc narażać życia przyjaciół, ubłagał, aby pozostawili go Opatrzności Bożej. Leżącego na ziemi Kaźmierza znaleźli Kozacy. Zimmermann zginął od kilkunastu żelaznych grotów utkwionych w piersi. Mieszkańcy Ślesina odnaleźli obdarte z ubrań ciało Kaźmierza i złożyli je z należytym szacunkiem w grobie.

Warto wspomnieć, że  w stulecie powstania w 1963 roku  w ścianę gmachu głównego Uniwersytetu Wrocławskiego wmurowano tablicę pamiątkową poświęconą m.in. Kazimierzowi Zimmermannowi oraz innemu z absolwentów naszej Szkoły Nikodemowi Maryańskiemu (będzie o nim mowa w kolejnych postach).
Na tablicy znajduje się następujący napis: Żołnierzom Powstania 1863 roku, studentom Uniwersytetu Wrocławskiego: Ignacemu Goskowi, Zygmuntowi Kucharskiemu, Karolowi Libeltowi, Nikodemowi Maryńskiemu, Celestynowi Milewskiemu, Wacławowi Neustuppemu, Artakserksesowi Pągowskiemu, Lucjanowi Szmytowi, Kazimierzowi Unrungowi, Kazimierzowi Zimmermannowi, którzy nadzieję oswobodzenia pognębionej ojczyzny w czyn zamieniając za Polskę oddali swe życie. W hołdzie społeczeństwo miasta Wrocławia. Styczeń 1963 r.

Izabela Dylawerska

źródła:
Teodor Żychliński, Wspomnienia z roku 1863, Poznań 1888
 http://nowezycie.archidiecezja.wroc.pl/numery/022009/06.html

Albin Zimmermann

Albin Zimmermann-  piąty z synów Augustyna Zimmermanna.   Urodził się w 1848 roku ( tak podają jedne źródła, lub jak wynikałoby z nekrologu 1843 albo1842 roku) w Trzemesznie. Był uczniem gimnazjum trzemeszeńskiego.   Posługiwał się pseudonimem  Cios, służył w oddziałach Garczyńskiego, Mielęckiego i Calliera.Został ranny pod Olszową ( niedaleko Ślesina) i przewieziony do Gosławic, gdzie znajdował się lazaret (szpital wojskowy). Stamtąd za sprawą Moskali zabrano go do Konina. Dzięki pomocy brata – dr. Jana – uciekł do Księstwa Poznańskiego. Tam wzięto go za karę na trzy lata do wojska pruskiego, chociaż posiadał prawo do służby jednorocznej. W późniejszych latach został nauczycielem. Zmarł we Lwowie w 1904 roku.

Nekrologi pochodzą z Dziennika Poznanskiego 12.03.1904

Izabela Dylawerska

Źródła:
Teodor Żychliński, Wspomnienia z roku 1863, Poznań 1888
http://www.genealogia.okiem.pl/powstanies/index.php?nazwisko=Zimmermann
Dziennik Poznański, 12 marca 1904, R.46 nr 59

Julian Łukaszewski

Julian Łukaszewski – urodził się w 1835 roku pod Gnieznem we wsi Skorzęcin. Jego ojciec Franciszek Xawery był nauczycielem ludowym, później, dopełniwszy wykształcenia na uniwersytecie we Wrocławiu, rozpoczął zawód literacki i pedagoga. W wyniku choroby zmarł w wieku 39 lat.
    Julian skończył naukę w gimnazjum trzemeszeńskim, gdzie uzyskał świadectwo maturalne w 1858 r. po 7 latach nauki. Następnie uczęszczał na uniwersytety w Gryfii, Pradze, Krakowie i Berlinie, gdzie 5. Sierpnia 1862 r. zakończył studia akademickie promując się na doktora medycyny i chirurgii.Warto wspomnieć, że w trakcie studiów otrzymywał wsparcie finansowe od Seweryna Mielżyńskiego oraz Towarzystwa Pomocy Naukowej.
    Łukaszewski był działaczem lewicy „czerwonych” i społecznikiem. W czasie powstania styczniowego został komisarzem pełnomocnym Rządu Narodowego na Prusy Zachodnie, a później na cały zabór pruski. Od 1865 jako lekarz przebywał w Rumunii, był organizatorem kolonii polskich w Jassach. Został oskarżony w wielkim procesie politycznym, rozpoczętym 7.7.1864 r. w Berlinie dla 149 powstańców.
    Zmarł 22 stycznia 1906 roku we Lwowie.

Julian Łukaszewski zostawił po sobie wspomnienia z czasów powstania styczniowego, które są zawarte w pracy pt. "Zabór pruski w czasie powstania styczniowego 1863-1864" wydanej w 1870 roku. Publikacja jest dostępna pod adresem:

http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=3265&from=publication

Pamiętnik rozpoczyna się od strony 245.

Izabela Dylawerska

Poniżej fragment Sprawozdania szkolnego z 1858 roku.Lista maturzystów, Łukaszewski wymieniony został tutaj pod imieniem Juliusz.

Ignacy Zimmermann

Ignacy Zimmermann – ukończył naukę w Trzemesznie. Był rolnikiem, praktykował w Miłosławiu w dobrach hr. Seweryna Mielżyńskiego. Po odsłużeniu roku w artylerii w Poznaniu, jako jeden z pierwszych pośpieszył do powstania. Dołączył do ochotników w Słupcy, pod dowództwem rotmistrza Miśkiewicza. Oddział jednak rozproszył się i Ignacy powrócił do Księstwa. Wraz ze swoim przyjacielem ze szkolnych lat - Kaźmierzem hr. Czapskim – udał się do Krakowa, gdzie z kilkoma towarzyszami przedostał się do oddziału gen. Jeziorańskiego. Wstąpił jako szeregowiec do 2 kompanii strzelców kapitana Zawadzkiego w 1 batalionie majora Leonarda Łepkowicza. Swoją wesołą naturą i koleżeńskością zjednał sobie serca kompanów. Nazywano go ,,Cymkiem” i powierzano mu urząd dostarczyciela żywności.

            Ignacy zginął 6 maja 1863 r. wskutek ran odniesionych pod Kobylanką w kilka godzin po bitwie. Odznaczył się heroicznością, ruszając z bagnetem w ręku na armatę. 

Izabela Dylawerska

Ludwik Zimmermann

Ludwik Zimmermann – najstarszy syn Augustyna Zimmermanna. Urodził się 25.08.1835 r. W naszej szkole spędził, jak podaje sprawozdanie szkolne za lata 1854-5,  11 i pół roku.  Maturę zdał zimą w 1855 roku.  Z zapisu w sprawozdaniu wynika, iż zamierzał poświecić się studiowaniu prawa. Po ukończeniu nauki w trzemeszeńskim gimnazjum zdecydował się jednak poświęcić stanowi duchownemu. Święcenia kapłańskie uzyskał w 1859 r. w Poznaniu. Był wikariuszem w Przemęcie, następnie został proboszczem w Dąbrówce pod Zbąszyniem. Nie mogąc (jako kapłan) brać udziału w walce w 1863 r. – zasłużył się przy organizacji powstania. Zajmował się przewożeniem i przechowywaniem broni, udzielał gościny spieszącym do boju ochotnikom oraz podejmował się wykonywania różnych poleceń komitetu.

Wzbudzał szacunek i sympatię wśród ludzi. Swoją narodowość okazywał nosząc czamarę i rogatywkę na głowie. Zmarł 15 lutego 1887r. na chorobę serca. Proboszczem w Dąbrowie był ponad 20 lat.

Izabela Dylawerska 

Źródła:

Teodor Żychlinski, Wspomnienia z roku 1863, Poznań 1888

 http://www.wtg-gniazdo.org/ksieza/main.php?akcja=opis&id=5333

 Dziennik Poznański nr 50/ 1887 

 Jahresberichte ueber das Koenigliche Katholische Gymnasium zu Trzemeszno; Sechzehnter Jahres-Bericht 1854-1855

 Zdjęcia powyżej  pochodzą ze strony: 

http://www.wtg-gniazdo.org/ksieza/main.php?akcja=opis&id=5333

Sprawozdanie Szkolne za rok szkolny 1854-55

Tadeusz Goński

Tadeusz Goński – syn burmistrza Trzemeszna z 1848 r. Jakuba Gońskiego i Maryanny z domu Miłkowskich, absolwent Gimnazjum w Trzemesznie. Uczestniczył jak wielu naszych uczniów w powstaniu styczniowym, poległ  w jednej z bitew, na której czele stał gen. Marian Langiewicz (również absolwent szkoły w Trzemesznie).

Łukasz Łukiewski

Jan Zimmermann

Jan Zimmermann- urodził się 21 maja 1839 roku w Trzemesznie, w rodzinie nauczycilela gimnazjalnego Augustyna Zimmermanna.  Augustyn był z pochodzenia Niemcem, jednak wychowywał swoje dzieci w duchu polskim,  o czym moze swiadczyć fakt, że kilku z jego synów wzięło udział w powstaniu styczniowym. W jego domu mówiono po polsku, cieszył się ogromnym szacunkiem uczniów i mieszkanców Trzemeszna.

Po ukończeniu    trzemeszeńskiego gimnazjum (1859) Jan rozpoczął studia medyczne we Wrocławiu. W 1863 roku na wieść o wybuchu powstania styczniowego nawiązał współpracę    z jednym z komitetów powstańczych i w charakterze emisariusza jeździł do zaboru austriackiego oraz do Francji i Włoch. Przez swoje kalectwo nazywany był Kulawym Kosynierem. Za swoją konspiracyjną działalność był kilkakrotnie więziony przez władze pruskie. Po upadku powstania wrócił na Uniwersytet Wrocławski.17 lipca 1869 roku w uniwersyteckiej Auli Leopoldinum obronił pracę doktorską z zakresu nauk medycznych, której oryginalny tytuł brzmiał: Ueber den Lebervensenpuls bei Insuffizien der Tricuspidalklappen. Następnie powrócił do Trzemeszna, gdzie prowadził praktykę lekarską.  Wkrótceożenił się z Heleną Skarbek-Malczewską, córką pułkownika Adolfa Skarbek-Malczewskiego, powstańca z 1830 i 1848 roku. Małżeństwo to miało troje dzieci: Celinę i Stanisława, które zmarły we wczesnym dzieciństwie oraz Kazimierza – późniejszego księdza, profesora historii i rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1877  owdowiał, lecz półtora roku później  ożenił się z siostrą swej zmarłej żony – Kazimierą. Z tego małżeństwa przyszło na świat dwoje dzieci: Maria i Tadeusz. W 1881 roku wraz ze swoją rodziną przeprowadził się do Mogilna, gdzie miał jeszcze więcej pacjentów niż w Trzemesznie. Nadmiar pracy odbijał się na jego zdrowiu. 
Jego pełne poświęcenia życie zaowocowało wdzięcznością mieszkańców obu miast i okolicy. Świadczyć o tym może fakt, że jego trumnę niósł lud na barkach z Mogilna do samego Trzemeszna. Pochowano go w rodzinnym grobowcu na trzemeszeńskim cmentarzu, a żegnało go 2 tysiące osób.  

     Jan Zimmermann

Grobowiec Zimmermannów na trzemeszeńskim cmentarzu

 

Sprawozdanie szkolne z 1859 roku, lista maturzystów

Kinga Mazur



Źródła: http://www.trzemeszno.pl/content.php?mod=sub&cms_id=76&lang=pl&p=p7&s=s7
Zdjęcie pochodzi ze zbiorów Izby Tradycji Szkoły, przekazane przez p. Zofię Charłampowicz- Jabłońską 
Dwudzieste sprawozdanie Szkolne Królewskiego Katol Gimnazyum w Trzemesznie za lata 1858-59, Trzemeszno 1859, s.19.

Obelisk

Trzemeszno ul. Kosmowskiego - obelisk na dziedzińcu Liceum Ogólnokształcącego w Trzemesznie; wzniesiony w 125 rocznicę wymarszu gimnazjalistów do walk w Powstaniu Styczniowym w 1863r.


Kinga Mazur

Stanisław Müller i Andrzej Kozak

Stanisław Müller - uczeń gimnazjum w Trzemesznie w Poznańskim; zginął 29 kwietnia 1863 roku pod Brdowem, niektóre źródła podają, że pod Ignacewem 8 maja.

Andrzej Kozak - z Poznańskiego, szkoły ukończył w Trzemesznie. Poległ w zwycięskiej bitwie pod Nową Wsią 26 kwietnia 1863r. jako podoficer.

Przepraszam, że tak mało informacji lecz są one bardzo trudne do zdobycia.

źródło: http://www.genealogia.okiem.pl/powstanies/index.php

Jagoda Anna Staszak

Władysław Kardoliński

Kardoliński Władysław – urodził się w Kcyni, w księstwie Poznańskim, dnia 28 marca 1826 r. Do  gimnazjum uczęszczał   w Lesznie   w Trzemesznie. Po ukończeniu nauki poświęcił się agronomii. W 1852  ożenił się i zamieszkał w Łącznie.  Następnie wyprowadził się na  Ukrainę. W 1863 r. po usłyszeniu  o wybuchu powstania, Kardoliński dołączył do organizacji powstańczej na Ukrainie.  Wkrótce został schwytany, a następnie osadzony w twierdzy Kijowskiej.  Tam  wraz z innymi towarzyszami podczas odbywania kary wykopał tunel. Mozolne prace trwały prawie 3 lata.  Części więźniów udało się zbiec.  Kardoliński miał uciec następnego dnia, niestety   tunel odkryto  i zamurowano. Skazano go na  przymusowe prace na Sybirze.   

W 1870 r. na mocy amnestii   powrócił do Księstwa Poznańskiego. Mimo usilnych starań nie znalazł on dla siebie żadnego zajęcia i postanowił wyruszyć do cieszącej się swobodą polityczną i życzliwością Galicji.  W  1873 r. kupił od miasta Beli na Węgrzech kopalnie tatrzańskich kamieni młyńskich, gdzie z zbiegiem czasu odkrył pokłady kwarcu oraz cementu. 

Zmarł 7 kwietnia 1886 r. w Kluwińcach, zostawił po sobie m.in. wiersze, które miał okazje napisać podczas pobytu na Sybirze.               

Łukasz Łukiewski

Źródła:

Teodor Żychlinski, Wspomnienia z roku 1863, Poznań 1888