środa, 30 stycznia 2013

Kazimierz Trąmpczyński

Kazimierz Trąmpczyński

Kazimierz  Trąmpczyński to najstarszy z braci Trąmpczyńskich, uczestników powstania.  Kilka dni temu przypominaliśmy postać jego  brata Władysława.  W powstaniu uczestniczył również ich młodszy brat Bolesław, który jak się zdaje był również uczniem naszej Szkoły (takie imię i nazwisko znajdujemy na liście uczniów prymy z 1862 r. Poniżej prezentujemy zapis z Dziennika Poznańskiego z 19 marca 1863 ( nr 64).

"Kazimierz Trąmpczyński - urodził się w Sannikach, w W. Ks. Poznańskim. Przygotowawszy się w gimnazjum poznańskim i trzemeszeńskim do studiów uniwersyteckich, złożywszy w Trzemesznie w r. 1852, poświęcił się nauce prawa, której słuchał na uniwersytecie w Berlinie. Od roku 1855 pracował jako auskultator i referendaryusz w Środzie i Poznaniu od początku roku bieżącego, w którym to czasie skończywszy  praktyczną naukę, miał udać się do Berlina, by tamże składać egzamin trzeci uprawniający do przyjęcia posady sędziego.W skutek wypadków w Królestwie poświęcił karyerę a chociaż był oficerem artyleryi, wstąpił jako szeregowiec ze sztucerem w ręku do oddziałów powstańczych. Dnia 2 marca przy pierwszym spotkaniu się z Moskwą na błotach pod wsią Dobrosłowem w powiecie konińskim, ugodzony został kulą nieprzyjacielską w prawą nogę. Podjęty i unoszony przez przyjaciela, którego miał przy boku, dostał strzał z tej samej strony w biodrę, która go na wskroś przeszyła. Poczuł, iż rana była śmiertelną nie chciał dłużej trudzić przyjaciela ciężarem swego ciała, i zatrudniać a zarazem na niebezpieczeństwo wystawiać, oddalił więc opiekę jego natarczywie, i życia dokonał."

Świadectwo maturalne Kazimierza Trąmpczyńskiego z 1852 zachowane w Izbie Tradycji Szkoły

Sprawozdanie szkolne z 1852 r., fragment listy maturzystów

Tedor Żychliński wspominając Kazimierza Trąmpczyńskiego pisze, że  Kazimierz nie wierzył w powodzenie walki zbrojnej przeciwko potężniejszemu wrogowi, lecz uważał, że "obowiązkiem jest nieść pomoc braciom w Królestwie, by jeśli nie zwyciężyć to po równo z nimi krew przelać za Ojczyznę."  Żychliński podaje również, że Kazimierz umierał na rękach brata Bolesława, który spieszył mu z pomocą (zapewne był tym przyjacielem, o którym pisze Dziennik).


Krystian Jabłoński

Źródła:
T. Żychliński, Wspomnienia z roku1863, Poznań 1888, s. 93-94 
Dziennik Poznański, 1863.03.19 R.5 nr64
http://www.genealogia.okiem.pl/powstanies/index.php?nazwisko=Tr%B1mpczy%F1ski

czwartek, 24 stycznia 2013

Wyjazd do Poznania

9 stycznia grupa uczniów z Zespołu Szkół Gimnazjum i Liceum w Trzemesznie wyjechała do Poznania, by zwiedzić bibliotekę uniwersytecką oraz wysłuchać wykładu na temat powstania styczniowego.

W dziale zbiorów specjalnych oglądaliśmy dokumenty i publikacje dotyczące powstania zgromadzone w bibliotece. Były to m.in. rękopisy pamiętników z 1863r., gryps powstańczy z więzienia i dokumenty rządu narodowego. W drugiej części w Collegium Historicum UAM wysłuchaliśmy wykładu dr hab. Przemysława Matusika Poznańczycy a powstanie styczniowe.Słowo wstępne wygłosiła absolwentka trzemeszeńskiego liceum, dyrektor Instytutu Historii UAM dr hab. Danuta Konieczka-Śliwińska. W wygłoszonym wykładzie nie zabrakło wątków trzemeszeńskich, a wykładowca wielokrotnie powoływał się na wspomnienia ks. Władysława Chotkowskiego zawarte w Wyprawie Trzemeszeńskiej.Wg obliczeń dr Matusika, w powstaniu wzięło udział  ok. 70 gimnazjalistów z Wielkopolski, z czego ponad 60 było uczniami Gimnazjum w Trzemesznie. Udział w zajęciach był możliwy dzięki pomocy Danuty Konieczki-Śliwińskiej. Opiekunami byli Piotr Zieliński i Maciej Adamski. 



fot. Maciej Adamski






Jagoda Anna Staszak

Kazimierz Czapski

Kazimierz Czapski   ur. 18 stycznia 1842 w Bukowcu  niedaleko Świecia. Był uczniem gimnazjum trzemeszeńskiego w latach 50- tych XIX w.  Mieszkał na stacji u prof. Krzesińskiego. Jego najbliższym kolegą był Teodor Żychliński (autor  "Wspomnień z roku 1863"). W czasie Powstania Styczniowego służył pod komendą Mariana Langiewicza (również absolwent szkoły w Trzemesznie) oraz Józefa Miniewskiego, dowodząc oddziałami strzelców w randze podpułkownika . Podczas zmagań zbrojnych, Kazimierz Czapski wykazał się niezwykłą odwagą i poświęceniem, dlatego walczący nazwali go mianem najwaleczniejszego. Po powstaniu poświęcił się pracy na roli.  Około 1868 roku wyprowadził się do Królestwa Polskiego, gdzie poślubił Marię z Grabowskich (mieli 3 córki i 2 synów). Zmarł w 1879 r.


 Kazimierz Czapski w 1863 roku, całe zdjęcie na 

Łukasz Łukiewski

Źródła:
T. Żychliński, Wspomnienia z roku 1863, Poznań 1888
 http://www.genealogia.okiem.pl/powstanies/index.php?nazwisko=Czapski
 http://www.gimbukowiec.republika.pl/patron.htm
 http://www.polona.pl/dlibra/doccontent2?id=3316&dirids=1

środa, 23 stycznia 2013

Władysław Trąmpczyński

Władysław Trąmpczyński - urodził się w 1835 roku, uczęszczał do gimnazjum trzemeszeńskiego. Później poświęcił się zawodowi rolniczemu i w tym celu ukończył akademię rolniczą w Eldenie. Gdy odsłużył obowiazkowy rok w armii pruskiej uzyskał stopień oficerski. Do walk powstańczych wyszedł pod wodzą pułkownika Calliera, jako dowódca kompanii strzelców. 22 marca 1863 roku w potyczce pod Olszakiem został raniony kulą w pierś. Przewieziono go Gosławic, gdzie się nim opiekowano. Po kilku dniach przybyła matka z córką. W czasie gdy Trąmpczyński zaczął zdrowieć, do Gosławic wpadli Moskale.Władysław był przesłuchiwany z pistoletem przyłożonym do czoła, gdyż sądzono, że jest on dowódcą oddziału. Po odejściu Moskali dostał on silnej gorączki i trzy dni później zmarł. Pogrzeb odbył się 20 kwietnia 1863 roku na cmentarzu w Gosławicach. Uczestniczyli w nim wszyscy okoliczni obywatele i tłumy ludu wiejskiego.


Kinga Mazur

Źródła;
T. Żychliński, Wspomnienia z roku 1863, Poznań 1888, s. 94

wtorek, 22 stycznia 2013

Dzisiaj przypada 150 rocznica wybuchu powstania.

Pewien list, co prawda nie z 22 stycznia 1863, lecz niewiele późniejszy.Warto się wczytać i zadumać.


Sobota dnia 28.2.1863


Najdrożsi Rodzice!

Za parę minut wychodzimy z Trzemeszna.  Broń, pakunki itd. wywiezione, oczekują nas w boru.  O godzinie 6 1/2 ruszymy borem do samej powiozą nas granicy.  Tak rozrządził komitet gnieźnieński.  A teraz przystępuję do sceny smutnej, ale i sceny radosnej zarazem.  Żegnamy się z Wami, Najdrożsi Rodzice, żegnamy Drogie siostry, ale wnet powitamy rządy polskie, ujrzymy, że tak powiem ziemię obiecana.  Całujemy wiec raczki, Siostry ściskamy serdecznie, a warunki włożone nam przy błogosławieństwie przysięgamy, że do śmierci lub zwycięstwa dotrzymamy.

Wdzięczni synowie i bracia
Wacław i Alfons

(...)



List napisali uczniowie Wacław i Alfons Laskowscy.  Pochodzili ze Środy Wielkopolskiej.  Alfons zginął kilka dni później 2 marca pod Mieczownicą, był uczniem prymy, czyli w dzisiejszych czasach klasy maturalnej.

PS. 20 lutego2013  wprowadziłem pewne zmiany po przyjrzeniu  się  kopi listu w lepszej jakości.  Brat Alfonsa to nie Kazimierz, lecz Wacław, poprawiłem też kilka słów, które moim zdaniem błędnie odczytano.  Zatem z wyjątkiem godziny  treść jest taka jak podają Zbigniew Widelicki i Jan Leśny w "Collegium Tremesnense 1776-1986", Trzemeszno-Poznań 1986 ( podano godzinę 5 1/2).  List przytaczają również  Dorota Karpińska i Jan Szymański w "Gimnazjum Trzemeszeńskie z miastem w tle", Poznań 2008

poniedziałek, 21 stycznia 2013

Władysław Skrzydlewski

Władysław Skrzydlewski, ur. w 1843 r. - syn obywatela ziemskiego z Poznania (właściciela dóbr  Sulęcin), uczeń gimnazjum trzemeszńskiego. Był członkiem Towarzystwa Narodowego im .Tomasza Zana, które działało w szkole,  przybrał pseudonim Ścibor. W czasie bitwy pod Brdowem 29 kwietnia 1863 roku został ciężko raniony. Musiał zostać przewieziony do szpitala w Strzelnie i przejść operację amputacji nogi. Po tych wydarzeniach nie doszedł do zdrowia i po dziewięciu miesiącach zmarł (12 lutego 1864r. ).



Władysław Skrzydlewski (po lewej) i Kazimierz Rozański ( 1842-1907, również uczeń trzemeszeńskiego gimnazjum i uczestnik powstania), zdjęcie pochodzące z publikacji poświęconej powstaniu styczniowemu a wklejone do pamiętnika przez Antoniego Tyrankiewicza, ucznia szkoły w latach 50-tych XIX w.  Pamiętnik znajduje się w Zbiorach Izby Tradycji Szkoły w Trzemesznie.


Nekrolog, Dziennik Poznański 17.02.1864


źródło: http://www.genealogia.okiem.pl/powstanies/index.php?nazwisko=Skrzydlewski [Kolumna Z., Pamiątka dla rodzin polskich..., t. II]
Dziennik Poznański, 17.02.1864 
http://pl.wikipedia.org/wiki/Nowiny_Brdowskie
 


                                                                                                              Kinga Mazur

czwartek, 17 stycznia 2013

Koncert Jacka Kowalskiego- "Wyprawa trzemeszeńska"

W sobotę, tak jak zapowiadałem we wcześniejszym poście, miał miejsce koncert Jacka Kowalskiego. Koncert piękny, koncert bardzo ciekawy. Żałować jedynie należy, że tak mało osób zechciało skorzystać z możliwości wysłuchania artysty. Pieśni powstańcze przeplatane były opowieścią o powstaniu styczniowym , wyprawie trzemeszeńskiej i wspomnieniami ks. Władysława Chotkowskiego. Pan Jacek Kowalski zaprezentował na specjalnie przygotowanych slajdach szlak gimnazjalistów opierając się na relacji ks. Chotkowskiego. Szczególną atrakcją wieczoru była nowa pieśń przygotowana przez artystę pt. "Wyprawa trzemeszeńska", do wysłuchania której zapraszam.

 Pan Jacek Kowalski zaprasza także do odwiedzin strony www.okruchy1863.pl. Są tam i okruchy poświęcone naszej szkole i naszym gimnazjalistów, podobnie na blogu p. Kowalskiego http://korabita.salon24.pl/478710,jedna-bitwa-1863-i-to-samo-liceum-trzemeszenskie-zagrozone.


Film "Powstanie styczniowe.Wojna vs. miłość"

W piątek 11 stycznia w naszej szkole podczas Festiwalu Projektów Gimnazjalnych miała miejsce premiera filmu pt. "Powstanie styczniowe.Wojna vs. miłość" nakręconego przez grupę uczniów gimnazjum pod opieką p. Stanisława Płanety.  Film nawiązuje do wymarszu trzemeszeńskich gimnazjalistów do powstania styczniowego. Nie jest to film stricte historyczny, ale spojrzenie okiem współczesnego gimnazjalisty na szkołę i młodzież sprzed 150 lat.  W realizację filmu zaangażowali się: Oliwia Trzcińska, Karolina Roszak, Cyryl Wilczek, Miłosz Smarzyński, Szymon Winkel, Tymoteusz Surówka, Karol Kwaśniewski, Michał Witkowski, Błażej Fajfer, Kamil Szopiński.
Mnie samemu film bardzo się podoba, zachęcam wszystkich by poświęcić 10 minut i go obejrzeć. Naprawdę warto! 
Uczestnikom projektu gratuluję pomysłu i realizacji! I zachęcam do zostawiania komentarzy.

Maciej Adamski


Dr Ludwik Bukowiecki



Bukowiecki Ludwik – (1839-1869), przyszedł na świat w Podgaju (sprawozdanie szkolne z 1856 roku mówi, że pochodził z Bugaju). Ukończył gimnazjum w Trzemesznie w wieku 21 lat, po 6 latach nauki, następnie odbył studia medyczne na uniwersytetach w Berlinie i Wrocławiu (ukończył je w 1861 r.).  Został doktorem medycyny, dyplom nostryfikował w Warszawie. W  styczniu 1863 r. przystąpił do powstania. Pod Wąchockiem w obozie Langiewicza prowadził szpital polowy. W potyczce na Świętym Krzyżu został ranny. Po  wycofaniu się Langiewicza do Galicji, kontynuował walkę w oddziale Dionizego Czachowskiego. Później organizował szpitale polowe i powstańcze lazarety. Po powstaniu nie był ścigany, jak twierdził jego syn, wyleczył jakiegoś wysokiego dostojnika rosyjskiego, który go chronił. Pracował w szpitalach w Iłży i Opatowie. W 1865 roku wziął ślub z Zofią Konarską. Zmarł na dur plamisty 15 grudnia 1869 roku. Jego syn Stanisław został pierwszym ministrem sprawiedliwości w niepodległej Polsce.

Karol Adamski

Źródła:
Sziedemnaste sprawozdanie Szkolne Królewskiego Katol Gimnazyum w Trzemesznie za lata 1854-55, Trzemeszno 1855, s.41. http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication?id=64035&from=&dirids=1&tab=1&lp=7&QI=


wtorek, 15 stycznia 2013

Franciszek Górnoszląski (Szrajer)



Górnoszląski (Szrajer) Franciszek – absolwent gimnazjum w Trzemesznie (tak podaje Teodor Żychliński; brak natomiast potwierdzenia w spisach maturzystów nazwiska Górnoszląski, występuje natomiast Franciszek Schreyer z Pszczyny absolwent z 1855 roku, lat 20; to chyba ta sama osoba?) oraz uniwersytetu w Gryfii i Wrocławiu, oficer w oddziale Younga de Blankenheima. Poległ pod Nowąwsią niedaleko Piotrkowa Kujawskiego dnia 26 kwietnia 1863 r. 

 Dziennik Poznański 1863.05.08

 Szesnaste sprawozdanie Szkolne Królewskiego Katol Gimnazyum w Trzemesznie za lata 1854-55,
poz. 22 Franciszek Schreyer z Pszczyny


Łukasz Łukiewski

Źródła:
Żychlinski Teodor, Wspomnienia z roku 1863, Poznań 1888, s. 131
Dziennik Poznański 1863.05.08 nr 105
Szesnaste sprawozdanie Szkolne Królewskiego Katol Gimnazyum w Trzemesznie za lata 1854-55, Trzemeszno 1855, s.57.

Warsztaty historyczne i wykład w Poznaniu

9 stycznia grupa uczniów gimnazjum i liceum biorących udział w projekcie „Trzemeszno 1863” udała się do Poznania by zwiedzić bibliotekę uniwersytecką oraz wysłuchać wykładu na temat powstania styczniowego.


W trakcie pobytu w Poznaniu uczniowie trzemeszeńskiego Zespołu Szkół zapoznali się najpierw z historią i działalnością biblioteki uniwersyteckiej, następnie w dziale zbiorów specjalnych oglądali dokumenty i publikacje dotyczące powstania styczniowego zgromadzone w bibliotece.  Wśród tych ostatnich były m. in. rękopisy pamiętników z 1863 roku, gryps powstańczy z więzienia i dokumenty rządu narodowego.  

W drugiej części uczniowie udali się do Collegium Historicum UAM by wysłuchać wykładu dr hab. Przemysława Matusika pt. „Poznańczycy a powstanie styczniowe”.  Było nam bardzo miło, że słowo wstępne wygłosiła absolwentka naszego liceum p. dyr. IH UAM dr hab. Danuta Konieczka-Śliwińska, która w szczególny sposób powitała trzemeszeńskich uczniów. W wygłoszonym wykładzie nie zabrakło wątków trzemeszeńskich, wykładowca wielokrotnie powoływał się na wspomnienia ks. W. Chotkowskiego zawarte w „Wyprawie trzemeszeńskiej”. Ciekawostką jest również fakt, że wg obliczeń pana dr. Matusika w powstaniu wzięło udział ok. 70 gimnazjalistów z Wielkopolski, z czego ponad 60 było uczniami naszej szkoły. Jak się okazał w kuluarowej rozmowie p. dr Matusik przygotowując wykład znalazł nasz blog, który uważa za cenną i interesująca inicjatywę.









 Udział w zajęciach był możliwy dzięki pomocy p. dr hab. Danuty Konieczka-Śliwińskiej, zaś opiekunami  byli p. Piotr Zieliński oraz Maciej Adamski.  Warto dodać, że Instytut historii UAM objął patronat naukowy nad trzemeszeńskimi uroczystościami w dniu 28 lutego br.


niedziela, 13 stycznia 2013

Obóz Langiewicza




Obóz Langiewicza- polana

W okolicy Wąchocka znajduje się polana nazwana Obóz Langiewicza, jako miejsce pobytu Mariana Langiewicza w czasie powstania styczniowego. Nie ma jednak dokumentów potwierdzających jego pobyt w tym miejscu. Jednak relacje leśnika z Rataj, Jana Krogulca, który dbał o obóz i był głownym inicjatorem uroczystości związanych z poświęceniem krzyża powstańców 1863 roku, wskazują na obozowanie oddziałów generała właśnie na tej polanie.

W 122 rocznicę Powstania Styczniowego żołnierze AK zgrupowań partyzanckich PONURY poświęcili pomnik dla Obozu Langiewicza.



                                                                                          Kinga Mazur